Στην εξαμηνιαία οικονομική έκθεση ΟΠΑΠ που δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα με τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου διαβάζω μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ και για τα σχέδια του ΟΠΑΠ όσον αφορά το online στοίχημα. Ας δούμε εκείνα που ξεχώρισα μετά από μια γρήγορη ανάγνωση.
Περιεχόμενα
Αιτιολόγηση για τη μείωση εσόδων και κερδών
Ο ΟΠΑΠ φαίνεται να αποδίδει τη μείωση των εσόδων του Πάμε Στοίχημα πέρα από την οικονομική συγκυρία, στη διεξαγωγή του EURO 2012 πέρσι. Προσωπικά έχω αντιρρήσεις ως προς τη συγκεκριμένη αιτιολόγηση, κάτι που εξήγησα στο κείμενο των οικονομικών αποτελεσμάτων. Θα δούμε πώς θα είναι το αντίστοιχο τρίμηνο/εξάμηνο του 2014 που θα διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου και θα κρίνουμε τότε. Αν και μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, πολλά μπορεί να έχουν αλλάξει στην αγορά του στοιχήματος στην Ελλάδα.
Ένας δεύτερος λόγος για τη μείωση των καθαρών κερδών είναι η φορολόγηση των μικτών εσόδων (GGR). Απολύτως δικαιολογημένα αφού σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό και φορολογικό καθεστώς, επιβάλλεται πλέον 30% φόρος στα μικτά έσοδα του ΟΠΑΠ. Όχι φυσικά μόνο στον ΟΠΑΠ, αλλά σε κάθε εταιρία παροχής τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα.
Οι εταιρίες στοιχήματος και παροχής τυχερών παιχνιδιών στο διαδίκτυο
Στη σελίδα 15 της οικονομικής έκθεσης αναφέρεται:
[quote]Τέλος σημειώνεται ότι υπήχθησαν στο φορολογικό καθεστώς της μεταβατικής περιόδου που θεσπίσθηκε δυνάμει των διατάξεων της παρ. 12 του άρθρου 50 του Ν. 4002/2011 είκοσι τέσσερις εταιρείες, οι οποίες νομιμοποιούνται να εξακολουθούν να παρέχουν, χωρίς να κατέχουν την απαιτούμενη προς τούτο άδεια, υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών μέσω διαδικτύου κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1248/13.12.2011, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 16.12.2011 (ΦΕΚ Β’ 2854).[/quote]
Το τονισμένο κομμάτι είναι δική μου παρέμβαση. Καθώς η Επιτροπή Εποπτείας κι Ελέγχου Παιγνίων δεν έχει προχωρήσει στη διαδικασία αδειοδότησης, οι προς το παρόν 24 νόμιμες εταιρίες διαδικτυακού στοιχήματος βασίζουν τη λειτουργία τους στις παραπάνω αποφάσεις. Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από το θέμα, θα πρότεινα να διαβάσεις τις εξελίξεις στη νομοθεσία, την black list του διαδικτυακού στοιχήματος και τις απαντήσεις της Επιτροπής στις συχνές ερωτήσεις των παικτών.
Online στοίχημα και παράνομο στοίχημα
Σύμφωνα με τα παραπάνω, το online στοίχημα στις 24 αυτές εταιρίες προς το παρόν είναι νόμιμο. Παντού αλλού όμως είναι παράνομο, όπως φυσικά και το στοίχημα εκτός πρακτορείων ΟΠΑΠ. Η έκθεση σχολιάζει σχετικά:
[quote]Η αγορά των τυχερών παιχνιδιών και κυρίως των στοιχηματικών τυχερών παιχνιδιών, στην οποία δραστηριοποιείται η Εταιρεία, είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστική κατά θεμιτό μεν τρόπο, όταν αναφερόμαστε στις εταιρείες που νόμιμα λειτουργούν και διεξάγουν στην Ελλάδα τα τυχερά παιχνίδια για τα οποία έχουν λάβει ειδική προς τούτο άδεια από το Ελληνικό Δημόσιο (δηλαδή καζίνο, λαχεία, ιππόδρομος), αλλά κυρίως με αθέμιτο τρόπο, όταν αναφερόμαστε στις εταιρείες εκείνες που διεξάγουν μέσω διαδικτύου τα τυχερά εκείνα παιχνίδια των οποίων το δικαίωμα οργάνωσης, διεξαγωγής και διαχείρισης και μάλιστα κατά αποκλειστικότητα έχει ανατεθεί από το Ελληνικό Δημόσιο στην ΟΠΑΠ Α.Ε. και μόνο σε αυτή. Επίσης αθέμιτος είναι και ο ανταγωνισμός που υφίσταται η Εταιρεία και στο πλαίσιο της παράνομης δραστηριότητας που αναπτύσσουν παράνομοι ιδιώτες πράκτορες στοιχημάτων, που παρέχουν υπηρεσίες τυχερών παιγνίων χωρίς να διαθέτουν την απαιτούμενη προς τούτο άδεια.[/quote]
Τη στιγμή που δεν έχει πραγματοποιηθεί η διαδικασία χορήγησης αδειών όπως προείπα, είναι φυσιολογικό για τον ΟΠΑΠ οποιαδήποτε άλλη εταιρία παροχής υπηρεσιών τυχερών παιγνίων πλην ΟΔΙΕ, λαχείων και καζίνο να κρίνεται παράνομη σύμφωνα με το νόμο. Ακόμα και οι 24 προαναφερθείσες εταιρίες που εισήχθησαν στο φορολογικό καθεστώς δεν έχουν την απαιτούμενη άδεια όπως αναφέρθηκε νωρίτερα. Όχι γιατί δεν αιτήθηκαν για αυτό, αλλά γιατί ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να το κάνουν! Και 8 μήνες μετά τα όσα συνέβησαν πέρσι το Δεκέμβρη, βρισκόμαστε σε αυτή την ιδιάζουσα κατάσταση.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ
Παραμένοντας σε παρόμοιο θέμα, διαβάζουμε στην έκθεση σχετικά με το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ για την απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. αναφορικά με την αίτηση που υπέβαλαν εταιρίες παροχής υπηρεσιών στοιχήματος για εγκατάσταση πρακτορείων στην Ελλάδα:
[quote]Το Δικαστήριο για μια ακόμη φορά επιβεβαίωσε την πάγια νομολογία του σύμφωνα με την οποία είναι καταρχήν δυνατή η χορήγηση αποκλειστικών δικαιωμάτων για επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος, όπως η προστασία των καταναλωτών και η αποτροπή της απάτης και της παροτρύνσεως των πολιτών σε υπερβολική δαπάνη συνδεόμενη με τα τυχερά παίγνια. Προϋποθέσεις που τίθενται για τη χορήγηση αποκλειστικών δικαιωμάτων είναι ότι η ρύθμιση πράγματι ανταποκρίνεται στη μέριμνα για μείωση των δυνατοτήτων συμμετοχής σε παίγνια και για περιορισμό των δραστηριοτήτων στον τομέα αυτόν με συνεπή και συστηματικό τρόπο και ότι διασφαλίζεται αυστηρός έλεγχος από τις δημόσιες αρχές της επέκτασης του τομέα των τυχερών παιγνίων αποκλειστικώς και μόνο στο μέτρο που είναι αναγκαίο για την καταπολέμηση της συναφούς προς τα παίγνια εγκληματικότητας. Το Δικαστήριο δεν διέλαβε καμία απολύτως κρίση σχετικά με την ουσία της υπόθεσης, εάν δηλαδή το ρυθμιστικό πλαίσιο των παιγνίων είναι ή όχι συμβατό με τις προϋποθέσεις που τίθενται από τη νομολογία και παρέπεμψε το ζήτημα της αξιολόγησης της εθνικής νομοθεσίας στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την υπενθύμιση ότι θα πρέπει αυτό να λάβει υπ’ όψιν του συνολικά τις ρυθμιστικές συνθήκες, ιδίως δε την αυστηρότητα του ασκούμενου από το δημόσιο ελέγχου, τη συνέπεια στην άσκηση της περιοριστικής πολιτικής στα παίγνια και την αναλογικότητα των σχετικών μέτρων. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προχώρησε μάλιστα σε σημαντική κρίση σχετικά με τον αν πρέπει να ανοίξει η αγορά των παιγνίων σε περίπτωση που κριθεί από το ελληνικό δικαστήριο ότι η ρύθμιση είναι αντίθετη στο δίκαιο της Ένωσης. Κρίθηκε σχετικά ότι προς την καθιέρωση ενός ελευθέρου και ανόθευτου ανταγωνισμού στο πλαίσιο μιας παραδοσιακής αγοράς, η δημιουργία ενός τέτοιου ανταγωνισμού «στην εντελώς ιδιάζουσα αγορά των τυχερών παιγνίων, δηλαδή μεταξύ πολλών επιχειρηματιών που θα έχουν την άδεια να εκμεταλλεύονται τα ίδια τυχερά παίγνια, είναι δυνατό να έχει επιβλαβές αποτέλεσμα, οφειλόμενο στο ότι οι επιχειρηματίες αυτοί θα είχαν την τάση να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο σε εφευρετικότητα προκειμένου να καταστήσουν την προσφορά τους ελκυστικότερη από αυτή των ανταγωνιστών τους και, κατά τον τρόπο αυτό, να αυξήσουν τις δαπάνες των καταναλωτών που συνδέονται με τα τυχερά παίγνια, καθώς και τους κινδύνους εξαρτήσεως από τα παίγνια αυτά» και, συνεπώς, το κράτος δεν είναι υποχρεωμένο να ελευθερώσει την αγορά των τυχερών παιγνίων, αν εκτιμά ότι μια τέτοια ελευθέρωση δεν συνάδει προς το επίπεδο προστασίας των καταναλωτών και της κοινωνικής τάξης. Επιπλέον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι ακόμη και αν το εθνικό δίκαιο σε σχέση με το μονοπώλιο κριθεί από το εθνικό δικαστήριο ότι δεν συνάδει με το ευρωπαϊκό, το κράτος μέλος δεν υποχρεούται να απελευθερώσει την αγορά τυχερών παιγνίων. Ειδικότερα κρίθηκε ότι «στο παρόν στάδιο εξελίξεως του δικαίου της Ένωσης, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να διαθέτουν τη δυνατότητα μεταρρυθμίσεως του υφισταμένου μονοπωλίου προκειμένου αυτό να καταστεί συμβατό προς τις διατάξεις της Συνθήκης, ιδίως διά της υποβολής του σε αποτελεσματικό και αυστηρό έλεγχο εκ μέρους των δημοσίων αρχών». Επειδή έχει ήδη εκκινήσει επιχείρηση παραπληροφόρησης σχετικά με το σκεπτικό και το διατακτικό της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η ΟΠΑΠ Α.Ε. επισημαίνει ότι η απόφαση αυτή δικαιώνει στους κύριους άξονές της την πολιτική του Ελληνικού Δημοσίου, η δε συμβατότητα της ελληνικής νομοθεσίας προς τις επιταγές της ευρωπαϊκής νομολογίας θα κριθεί οριστικά από την ελληνική δικαιοσύνη. Σε κάθε δε περίπτωση επιτρέπει στην ελληνική πολιτεία να συνεχίσει την περιοριστική της πολιτική, μια από τις πιο αυστηρές στην Ευρώπη, με γνώμονα τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και της αποτροπής της μετατροπής της χώρας σε ευρωπαϊκό παράδεισο του τζόγου, όπως ορισμένοι οραματίζονται χωρίς να συμβάλλουν ούτε κατ’ ελάχιστον στην ελληνική κοινωνία.[/quote]
Η περίληψη των παραπάνω είναι πως η απελευθέρωση της αγοράς των τυχερών παιγνίων θα προκαλέσει ανταγωνισμό μεταξύ των εταιριών, ο οποίος με τη σειρά του θα έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στην Ελληνική κοινωνία, καθώς θα παρασύρει περισσότερους Έλληνες στον τζόγο, στον εθισμό και στην αύξηση των δαπανών των καταναλωτών που συνδέονται με τα τυχερά παιχνίδια. Επιπλέον δεν υφίσταται η υποχρέωση απελευθέρωσης της αγοράς των τυχερών παιγνίων ακόμα κι αν το εθνικό δίκαιο δε συνάδει με το Ευρωπαϊκό.
Δηλαδή ακόμα κι αν κριθεί ότι η απόφαση των Ελληνικών αρχών δε συμβαδίζει με το κοινοτικό δίκαιο, η Ελλάδα δεν υποχρεώνεται να απελευθερώσει την αγορά. Αυτό καταλαβαίνω από την έκθεση.
Προχωρά το διαδικτυακό στοίχημα του ΟΠΑΠ το δεύτερο εξάμηνο του 2013
Εξελίξεις αναμένονται πέρα από τον κανονισμό παιχνιδιών των VLTs και στο διαδικτυακό στοίχημα στο β’ εξάμηνο του 2013. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η έκθεση:
[quote]Το 2ο εξάμηνο του 2013, η ΟΠΑΠ Α.Ε. εργάζεται ώστε να καταστήσει δυνατή, εντός του 2014, τη συμμετοχή του παικτικού κοινού μέσω διαδικτύου στα παιχνίδια εκείνα, για τα οποία κατέχει το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής, διαχείρισης, οργάνωσης και λειτουργίας σύμφωνα με την από 15.12.2000 σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς επίσης και με την από 12.12.2011 πρόσθετη πράξη. Επιπλέον, η ΟΠΑΠ Α.Ε. προτίθεται στο πλαίσιο εφαρμογής του Ν. 4002/2011 περί Ρύθμισης της Αγοράς Παιγνίων, να συμμετάσχει στη διαδικασία αδειοδότησης για τη διεξαγωγή τυχερών παιχνιδιών μέσω Διαδικτύου, όποτε αυτή θα προκηρυχθεί από την ΕΕΕΠ. Για την δραστηριοποίηση αυτή η ΟΠΑΠ Α.Ε. θα συνεργαστεί με Διεθνή Εταιρεία, εξειδικευμένη στη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων μέσω Διαδικτύου. Στόχος της ΟΠΑΠ Α.Ε. είναι η απόκτηση σημαντικού μεριδίου της ελληνικής αγοράς τυχερών παιχνιδιών μέσω διαδικτύου. Στο πλαίσιο αυτό, παρακολουθεί στενά όλες τις σχετικές εξελίξεις, έχει αναπτύξει τις απαραίτητες τεχνολογικές και επιχειρησιακές υποδομές, διερευνά στρατηγικές συνεργασίες και μελετά σε συνεργασία με τους πράκτορες την περαιτέρω αξιοποίηση του δικτύου των πρακτορείων της.[/quote]
Άλλη μια αναφορά στην πολυαναμενόμενη διαδικασία αδειοδότησης που περιμένουν να προκηρυχθεί από την ΕΕΕΠ. Όσο για το μερίδιο της αγοράς του στοιχήματος στο ίντερνετ, που αναμένει ο ΟΠΑΠ, αυτό δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 35% σύμφωνα με δική του μελέτη!
Σύγκριση Return-on-Equity (ROE) του ΟΠΑΠ με διεθνή ανταγωνισμό
Επανερχόμενος στα οικονομικά στοιχεία, ένας δείκτης απόδοσης που φανερώνει την αποδοτικότητα μιας εταιρίας αποτελεί ο ROE (Return-on-Equity). Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος του δείκτη, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η διαχείριση της εταιρίας.
Το ROE του ΟΠΑΠ έπεσε στο 6,4% περίπου από 28% που ήταν την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, λόγω κυρίως της νέας φορολόγησης των εσόδων του.
Ενδεικτικά αναφέρω στο σημείο αυτό τα αντίστοιχα ROE δημοφιλών εταιριών στοιχημάτων, οι οποίες έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο του Λονδίνου (οπότε και υποχρεούνται να ανακοινώνουν οικονομικά αποτελέσματα ως publicly traded companies). Το ROE της Paddy Power (PAP) βρίσκεται στο 47,5%, της Playtech (PTEC) στο 34%, της Ladbrokes (LAD) στο 29,80%, της William Hill (WMH) στο 24,6% και του Rank Group (RNK) στο 12.3%.
