Έχουμε πει πως για να κερδίσεις στο στοίχημα, πρέπει να βρεις τα στοιχήματα που έχουν value. Με άλλα λόγια, πρέπει να ποντάρεις σε αποδόσεις των στοιχημάτων που είναι μεγαλύτερες από την πραγματική πιθανότητα, όπως η απόδοση 2,50 στο κορώνα-γράμματα. Εκείνο που δεν έχουμε πει είναι ότι αντίπαλοί σου δεν είναι οι εταιρίες στοιχημάτων, αλλά – έτοιμος; – οι άλλοι παίκτες!
Πώς είναι δυνατόν αυτό; Αφού όταν τοποθετείς ένα στοίχημα και το κερδίζεις, σε πληρώνει η εταιρία στοιχημάτων, όχι οι άλλοι παίκτες. Από την εταιρία παίρνεις τα κέρδη σου.
Σωστό αυτό, αλλά σκέψου το εξής: Ξέρεις καμία (μεγάλη και σοβαρή) εταιρία στοιχημάτων που μπήκε μέσα, επειδή κέρδισες εσύ και κάποιοι άλλοι παίκτες; Οι εταιρίες αυτές δουλεύουν με συγκεκριμένο και προκαθορισμένο περιθώριο κέρδους.
Φυσικά δεν πείστηκες. Ας δούμε λοιπόν μια διπλωματική εργασία (thesis) ενός φοιτητή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και βγάλτε τα συμπεράσματά σας στο τέλος.
Αν βιάζεσαι, δες εδώ τη δημοσιευμένη εργασία. Σε προειδοποιώ, είναι 53 σελίδες στα Αγγλικά. Τη διάβασα χθες και σήμερα γράφω επιγραμματικά τα συμπεράσματα, τόσο τα δικά μου, όσο και του φοιτητή.
Υπάρχουν λάθη στις αποδόσεις των στοιχημάτων;
Αυτό προσπάθησε να εντοπίσει ο Jonathan Chesir, γνωστό ως market efficiency των στοιχηματικών αγορών. Με απλά λόγια, αν τελικά οι παίκτες οδηγούν τις αποδόσεις στην πραγματική τους πιθανότητα, εξαλείφοντας στην ουσία οποιαδήποτε ελπίδα να βγει κανείς κερδισμένος. Στο παράδειγμα του κορώνα-γράμματα, αυτό σημαίνει ότι η αγορά θα απορροφήσει τα όποια λάθη των αποδόσεων και θα φέρει τις αποδόσεις στο 2,00-2,00 (μείον την «γκανιότα»).
Προς μεγάλη μου έκπληξη, απέδειξε ότι όχι μόνο οι αγορές δεν είναι τόσο efficient (αποτελεσματικές (;)), αλλά υπάρχει μεγάλο περιθώριο λαθών, τα οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί ένας παρατηρητικός και συνεπής παίκτης. Τουλάχιστον αυτό συμβαίνει στα στοιχήματα του NFL της Αμερικής, στα δεδομένα του οποίου βασίστηκε η έρευνά του.
Μην απογοητεύεστε αν περιμένατε μια έρευνα για το ποδόσφαιρο. Αν η αγορά του NFL είναι inefficient, όταν συγκεντρώνει τζίρο στοιχημάτων άνω του ενός δις δολαρίων, δε θα μας έκανε έκπληξη αν ανάλογη inefficiency υπάρχει και στα στοιχήματα του ποδοσφαίρου.
Η απάντηση λοιπόν στο ερώτημα της επικεφαλίδας σύμφωνα με την έρευνα του Jonathan είναι πως ναι, υπάρχουν λάθη και συμβαίνουν σε κάθε αγωνιστική του πρωταθλήματος! Τα λάθη αυτά μάλιστα είναι τόσο σημαντικά που κάποια εξ αυτών δίνουν πλεονέκτημα στον ικανό παίκτη πάνω από 7% (διάβασε για το ποσοστό αυτό εδώ)! Με 16 αγωνιστικές να περιλαμβάνονται σε κάθε σεζόν του NFL, το συνολικό κέρδος σου ξεπερνάει το 50%!
Εγώ εντυπωσιάστηκα!
Εσύ πάλι ίσως όχι, καθώς είναι πιθανόν το νούμερο αυτό να σε προσγειώνει και λίγο απότομα, σχετικά με το πόσα χρήματα μπορείς να κερδίσεις στο στοίχημα. Αν δηλαδή ποντάρεις από €50 σε 5 αγώνες σε κάθε αγωνιστική NFL με πλεονέκτημα 5% και είσαι αλάνθαστος, θα κερδίσεις €200, έχοντας κάνει τζίρο €4.000. Διακόσια ευρώ σε μια ολόκληρη χρονιά!
Οι περισσότεροι από εσάς ποντάρετε πολύ μικρότερα ποσά και φυσικά τις περισσότερες φορές με μειονέκτημα αντί για πλεονέκτημα! Να λοιπόν γιατί όχι μόνο δεν μπορείτε να βγάλετε ένα μεροκάματο από το στοίχημα, αλλά είστε και χαμένοι.
Παρασύρθηκα όμως, ας επιστρέψω στην μελέτη του Jon.
Πού οφείλεται η inefficiency της αγοράς των στοιχημάτων;
Αυτό αναρωτήθηκα διαβάζοντας τη thesis του Αμερικάνου φοιτητή. Περίμενα ότι η απάντηση θα ήταν η ελλιπής ενημέρωση (ποιων, των εταιριών;), τα τελευταία νέα των ομάδων, η λανθασμένη εκτίμηση των αρχικών αποδόσεων (και πάλι, των εταιριών) και τέλος πάντων, οι χίλιοι δυο λόγοι που μπορεί να επηρεάζουν την απόδοση ενός στοιχήματος.
Αν και θα μου έκανε εντύπωση αν τελικώς αυτός ήταν ο λόγος, αφού με τη διάδοση του ίντερνετ, σχεδόν όλοι έχουμε πρόσβαση σε σχεδόν όλες τις παραπάνω πληροφορίες. Κάποιοι άμεσα, κάποιοι έμμεσα, κάποιοι γρηγορότερα από τους άλλους.
Αλλά όχι! Κανένας από τους παραπάνω λόγους δεν ήταν η αιτία, που η στοιχηματική αγορά του NFL δεν είναι efficient!
Η μη αποτελεσματικότητα των στοιχηματικών αγορών οφείλεται στα 4 λάθη που κάνουν οι περισσότεροι παίκτες!
Τα 4 λάθη των αντιπάλων σας στο στοίχημα
Τα λάθη αυτά έχουν να κάνουν με το bias της πλειοψηφίας των παικτών, δηλαδή με 4 τάσεις των παικτών να ποντάρουν λάθος επειδή:
- Επηρεάζονται από τις συνεχόμενες νίκες/ήττες που σημειώνει μια ομάδα. Ο Jon διαπίστωσε μέσα από τα αποτελέσματα του NFL, πως όταν μια ομάδα είχε 4 ή περισσότερες νίκες στη σειρά (winning streak), οι παίκτες στοιχημάτιζαν περισσότερο από το σωστό την ομάδα αυτή στον επόμενο αγώνα. Η αναλογία στο κορώνα-γράμματα είναι να στοιχηματίσουμε στα γράμματα, μετά από 4 συνεχή γράμματα που έφερε το νόμισμα! Προφανώς και είναι λάθος, αφού κάθε ρίψη είναι ανεξάρτητη. Αντίθετα, φαίνεται να στοιχηματίζουν λιγότερο από το αναμενόμενο την ομάδα που έφερε 4 ή περισσότερα αρνητικά συνεχόμενα αποτελέσματα πρόσφατα.
- Επηρεάζονται από την έδρα των ομάδων. Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι έχετε ακούσει για τη σημασία του παράγοντα «έδρα» στο τελικό αποτέλεσμα των αγώνων. Αυτή όμως η βαρύτητα που δίνεται από τους περισσότερους παίκτες στον παράγοντα αυτό, έχει ως αποτέλεσμα να το… παρακάνουν, στοιχηματίζοντας λίγο περισσότερο τη γηπεδούχο ομάδα.
- Επηρεάζονται από την πρόσφατη μεγάλη έκπληξη της ομάδας. Η τάση αυτή οδηγεί τους παίκτες να προτιμήσουν μια ομάδα που στον τελευταίο αγώνα της έφερε ένα τελείως απρόβλεπτο αποτέλεσμα, μια «έκπληξη» όπως συνηθίζεται να λέγεται. Χθες για παράδειγμα η Levante κέρδισε την πρωτοπόρο Atletico Madrid. Σύμφωνα με το bias αυτό, οι παίκτες θα στοιχηματίσουν περισσότερο από το κανονικό την Levante στην επόμενη αγωνιστική. Αντίστοιχα, θα αποφύγουν να ποντάρουν στο φαβορί που έχασε (π.χ. Atletico Madrid).
- Επηρεάζονται από το βαθμολογικό πίνακα του πρωταθλήματος. Το φαινόμενο αυτό αναφέρεται σε ξεχωριστό κεφάλαιο κι έχει να κάνει με την τάση των παικτών να στοιχηματίζουν υπέρ των ομάδων που βρίσκονται ψηλά στον πίνακα, ενώ η θέση τους οφείλεται σε οριακές νίκες, σε κάποια τυχαία αποτελέσματα ή σε αναμετρήσεις με αδύναμες ομάδες. Μια αδύναμη ομάδα είναι πιθανόν να ξεκινήσει καλά το πρωτάθλημα, αλλά αν η αμυντική της σύνθεση «μπάζει», όσο προχωρά το πρωτάθλημα, τόσο η ομάδα θα πέφτει θέσεις και οι παίκτες που την εμπιστεύτηκαν λόγω του καλού ξεκινήματος, θα πηγαίνουν στον… κουβά.
Κερδίζοντας από τα λάθη των άλλων στο στοίχημα
Αυτές οι 4 τάσεις λοιπόν των παικτών είναι δυνατόν να μας κερδίσουν εμάς, τους ενημερωμένους παίκτες, χρήματα στο στοίχημα. Το ερώτημα είναι πώς και γιατί εμείς κι όχι οι άλλοι.
Καταρχήν, αν επηρεάζεστε από τις 4 παραπάνω συνθήκες, είναι προφανές από την έρευνα του Jon ότι στοιχηματίζετε λάθος. Μην είστε από τους «άλλους» λοιπόν.
Έπειτα, η αντίδρασή σας θα πρέπει να είναι η αντίθετη ακριβώς. Αυτό σημαίνει ότι:
- Στοιχηματίζετε υπέρ της ομάδας που έχει αρνητικό σερί, ή εναντίον ομάδας που έχει θετικό σερί αποτελεσμάτων.
- Στοιχηματίζετε υπέρ της φιλοξενούμενης ομάδας.
- Στοιχηματίζετε υπέρ του φαβορί του προηγούμενο αγώνα που έχασε, ή εναντίον της αδύναμης ομάδας που έκανε την έκπληξη στην προηγούμενη αγωνιστική.
- Δε λαμβάνετε υπόψη σας το βαθμολογικό πίνακα, ή είστε ιδιαίτερα προσεκτικός αν δείτε απρόσμενα μια αδύναμη ομάδα στις πρώτες θέσεις του.
Φυσικά δεν στοιχηματίζουμε άκριτα με βάση τις παραπάνω συνθήκες. Ωστόσο σύμφωνα με την εργασία του Jonathan, θα προτιμούσα ιδανικά να στοιχηματίσω υπέρ μιας φιλοξενούμενης ομάδας που δεν έκανε έκπληξη στον προηγούμενο αγώνα και έχει χάσει τους >4 τελευταίους αγώνες της. Ίσως αυτά και μόνο τα κριτήρια να είναι αρκετά για να κατασκευάσετε ένα σύστημα μόνος σας!
Γιατί κερδίζουμε από τα λάθη των άλλων παικτών;
Η απάντηση κρύβει μια αποκάλυψη-bonus κι απαντά ταυτόχρονα στο ερώτημα πώς εντοπίζεις την inefficiency της αγοράς των στοιχημάτων.
Είδαμε παραπάνω ότι οι παίκτες εξακριβωμένα στοιχηματίζουν παραπάνω από το σωστό τις γηπεδούχους ομάδες που έχουν κάνει θετικό σερί. Τι σημαίνει «στοιχηματίζουν παραπάνω από το σωστό»; Σημαίνει ότι τις δίνουν περισσότερη αξία, ή αγγλιστί τις κάνουν overvalue.
Πώς μεταφράζεται το overvalue αυτό; Ως μεγαλύτερο όγκο στοιχημάτων υπέρ των ομάδων αυτών. Μεγαλύτερο από τι; Μεγαλύτερο από τον αναμενόμενο όγκο στοιχημάτων.
Ποιος ορίζει τον «αναμενόμενο όγκο στοιχημάτων»;
Οι εταιρίες στοιχημάτων όταν ορίζουν τις αρχικές αποδόσεις!
Άρα, τι αποτέλεσμα έχει το overvaluation των biased παικτών που ποντάρουν λάθος;
[quote type=»center»]Μα φυσικά, τη μεταβολή των αποδόσεων απομακρυνόμενες από τις δίκαιες αποδόσεις![/quote]
«Τα-νταχ» όπως θα έλεγε κι ο Σούπερ Γκούφυ! Οι biased παίκτες που επηρεάζονται από φόρμες, εκπλήξεις, βαθμολογία και έδρα ποντάρουν τις ομάδες αυτές τόσο πολύ, που ρίχνουν τις αποδόσεις τους! Εκείνο λοιπόν που έχουμε εμείς να κάνουμε, είναι να ποντάρουμε ανάποδα, δηλαδή στις αντίπαλες ομάδες, των οποίων οι αποδόσεις τώρα ανεβαίνουν και προσφέρουν πλέον value!
Οι παλιοί γνώριμοι θα θυμούνται ότι έχω πει δεκάδες φορές πως εάν πόνταρες μια απόδοση που πέφτει, στοιχημάτισες σωστά. Τώρα, σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη κάτι τέτοιο φαίνεται όχι μόνο να μην ισχύει, αλλά να μην έχει και καμία σημασία αφού θα έχεις ποντάρει στη δίκαιη απόδοση. Εκείνο όμως που ακούγεται λάθος είναι να στοιχηματίζουμε σε απόδοση που έχει ήδη πέσει.
Κι επειδή απαντήσαμε πριν χρόνια αν υπάρχει value αφού η απόδοση έχει καταγράψει μεγάλη πτώση, τώρα πια έχουμε στοιχεία να αμφισβητήσουμε και την άποψη εκείνη.
Βεβαίως, δεν υπάρχει μόνο μαύρο κι άσπρο. Η απόδοση ενός στοιχήματος πέφτει για διαφόρους λόγους κι όχι αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας του bias των παικτών. Χαρακτηριστικό και θλιβερό παράδειγμα οι στημένοι αγώνες.
Όμως, προσθέτοντας τώρα ένα ακόμα, καθοριστικής για μένα σημασίας, παράγοντα στην ανεύρεση του ιδανικού στοιχήματος, που ανέφερα παραπάνω, θα ήταν:
- Η άνοδος της απόδοσης της ομάδας που επέλεξα.
Αρκετή τροφή για σκέψη (αλλά και για… γράψιμο) έδωσε η έρευνα του Jonathan Chesir. Αν φτάσατε μέχρι εδώ, θα σας παρακινήσω να τη διαβάσετε όταν βρείτε χρόνο. Πραγματικά αξίζει τον κόπο, ενώ θα δείτε πως τα παραπάνω λάθη των παικτών – που ίσως κάνετε κι εσείς – οφείλονται κατά μεγάλο ποσοστό στα ΜΜΕ, στις αθλητικές εκπομπές και εφημερίδες. Κι αυτό, γιατί η υπερανάλυση συγκεκριμένων αγώνων σας γεμίζει με υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, νομίζοντας ότι λύσατε το γρίφο του στοιχήματος.
Κι αυτός ο υπερβολικός ενθουσιασμός κι εμπιστοσύνη στις «γνώσεις» σας πως γνωρίζετε τον επόμενο αγώνα καλύτερα από τον καθένα («αν ήμουν εγώ προπονητής, θα…»), σας οδηγεί σε λανθασμένες εκτιμήσεις.
Τι λέτε, θα δοκιμάσετε τα συμπεράσματα του Jonathan στο επόμενό σας στοίχημα; Ή θα περιμένετε μια αντίστοιχη έρευνα για το ποδοσφαιρικό στοίχημα; Πείτε μας στα σχόλια παρακάτω.
Εικόνα: Flickr
