Διαχείριση κινδύνου και χρημάτων: Γιατί η πλειοψηφία των επενδυτών χάνει χρήματα;

Το παρόν άρθρο έχει παραχωρηθεί απο το περιοδικό TRADERS’, και μπορείτε να διαβάσετε και περαιτέρω άρθρα με δωρεάν εγγραφή στο www.traders-mag.gr

Σε αυτήν τη σειρά παρουσιάζουμε μια πολυεπίπεδη διαδικασία ανάπτυξης ενός σχεδίου διαχείρισης ρίσκου και χρημάτων. Αυτό το μέρος εξετάζει το γιατί οι περισσότεροι επενδυτές χάνουν χρήματα κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών.

Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι επενδυτές – ανεξάρτητα από τη νοημοσύνη τους και τη γνώση τους για την αγορά και τις αγορές που συναλλάσσονται – χάνουν χρήματα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Αλλά: είναι οι αγορές τόσο περίπλοκες και σύνθετες ώστε μόνο λίγοι να μπορούν να ενεργούν επικερδώς σε αυτές ή μήπως η αποτυχία οφείλεται σε κοινά λάθη που κάνουν πολλοί επενδυτές;

Ισχύει το δεύτερο. Εάν ο επενδυτής αποφύγει τα κλασικά και κοινά λάθη του μέσου επενδυτή, οι πιθανότητες για κερδοφόρες συναλλαγές αυξάνονται ιδιαίτερα.

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να αποφύγετε τα πιό κοινά λάθη με την εφαρμογή ορθής διαχείρισης κινδύνου και χρημάτων – αν και συναισθηματικά και ψυχολογικά είναι πολύ προκλητικό. Δεν θέλουμε να μπούμε σε λεπτομέρειες αλλά: όσον αφορά την ψυχολογία των οικονομικών μιλάμε για την αποκαλούμενη «αποστροφή απωλειών» (loss-aversion) που αποτελεί μεγάλο μέρος του ψυχολογικού φορτίου.

Σε αυτό το άρθρο θα συζητήσουμε για δυο βασικούς παράγοντες της διαχείρισης κινδύνου και χρημάτων:

Δημιουργήστε στις συναλλαγές σας καταστάσεις όπου ρισκάρετε λιγότερα από όσα κερδίζετε – με άλλα λόγια: Ψάξτε για ευκαιρίες εκτέλεσης συναλλαγών όπου η αναλογία ρίσκου/ανταμοιβής (RRR) να είναι τουλάχιστον 1:2.

Αποφύγετε μια υψηλή αποτελεσματική μόχλευση στις συναλλαγές σας και ρισκάρετε μόνο ένα ορισμένο ποσό κεφαλαίου συναλλαγών που βρίσκεται εντός της προσωπικής ζώνης άνεσής σας. Παραδείγματος χάριν, ρισκάρετε μόνο έως και πέντε τοις εκατό του κεφαλαίου σας με όλες τις ανοικτές συναλλαγές σας.

Αρχίζουμε συναλλασσόμενοι ευκαιρίες που προσφέρουν μια αναλόγία RRR ίση τουλάχιστον με 1:2. Μια ανάλυση της παγκόσμιας dailyFX-Researchteam, η οποία εξέτασε τη συμπεριφορά των ιδιωτών επενδυτών της FXCM, δείχνει ότι οι περισσότεροι πελάτες της FXCM χάνουν χρήματα κατά τις συναλλαγές τους. Είναι ενδιαφέρουσα η διαπίστωση ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν καταλαβαίνουν ή δεν ακολουθούν τα βασικά μιας καλής διαχείρισης κινδύνου και χρημάτων – και όχι επειδή δεν αναλύουν σωστά την αγορά. Η ανάλυση της αγοράς είναι πολύ καλή, όπως μπορείτε να δείτε στο διάγραμμα 1, όπου απεικονίζεται το hit rate διαφορετικών ζευγών συναλλαγμάτων μεταξύ του τετάρτου τριμήνου του 2009 και του τρίτου τριμήνου του 2010.

Αλλά η πλειοψηφία των επενδυτών χάνει χρήματα – γιατί;

Οι άνευ ορίων συναλλαγές και η χρήση μιας πάρα πολύ υψηλής μόχλευσης, καθώς επίσης και η προαναφερθείσα σκέψη της αποστροφής απωλειών παίζουν σημαντικό ρόλο. Στην πραγματικότητα, η αποστροφή απωλειών οδηγεί στο γεγονός ότι οι επενδυτές συχνά διατηρούν τις θέσεις με απώλειες για πολύ χρόνο και κατοχυρώνουν τα κέρδη τους πολύ γρήγορα. Το αποτέλεσμα είναι ένα παράδοξο σενάριο που συναντούμε συχνά: Ο επενδυτής έχει περισσότερες συναλλαγές με κέρδη απ’ ό,τι με απώλειες, αλλά χάνει χρήματα (διάγραμμα 1).

Η καλή διαχείριση χρημάτων αρχίζει με το ζήτημα του μεγέθους του ρίσκου μιας συναλλαγής – πριν πραγματοποιηθεί είσοδος. Προκειμένου να σπάσετε το παράδοξο πρέπει να καθορίσετε το ρίσκο και την ανταμοιβή της προγραμματισμένης συναλλαγής εκ των προτέρων. Και πρέπει να ακολουθήσετε τον κανόνα που λέει ότι εκτελείτε μόνο συναλλαγές με RRR ίσο με 1:2 ή περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι ψάχνετε για ευκαιρίες όπου κερδίζετε δύο pip για κάθε ένα pip ρίσκου. Εάν ακολουθείτε αυτόν τον κανόνα, δεν θα έχετε πια την πίεση της ανάγκης να επιβεβαιώνεστε για κάθε συναλλαγή.

Ρίχνουμε μια ματιά στο ακόλουθο υποθετικό παράδειγμα: Υποθέτουμε ότι ένας επενδυτής έχει ένα hit rate ίσο με 60% και κερδίζει, κατά μέσον όρο, δέκα μονάδες ανά συναλλαγή. Την ίδια στιγμή χάνει το 40% των συναλλαγών του και χάνει, κατά μέσον όρο, 30 μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι ο επενδυτής χάνει μακροπρόθεσμα έξι μονάδες ανά συναλλαγή:

60% X 10 μονάδες – 40% X 30 μονάδες = (6 μονάδες – 12 μονάδες) /συναλλαγή = -6 μονάδες/συναλλαγή

Εάν ο επενδυτής κυνηγάει περισσότερα κέρδη και εάν θέλει οι κερδοφόρες συναλλαγές του να είναι διπλάσιες από εκείνες με απώλειες, αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο hit rate. Υποθέτουμε ότι το hit rate μειώνεται στο 40% – την ίδια στιγμή οι συναλλαγές με απώλειες ανεβαίνουν στο 60%. Υποθέτουμε επιπλέον ότι η μέση απώλεια είναι ακόμα 30 μονάδες, αλλά το μέσο κέρδος είναι πλέον 60 μονάδες ανά συναλλαγή.

Άρα ο επενδυτής αναμένει να κερδίζει κατά μέσο όρο έξι μονάδες ανά συναλλαγή:

40% X 60 μονάδες – 60% X 30 μονάδες = (24 μονάδες – 18 μονάδες) /συναλλαγή = +6 μονάδες/συναλλαγή

Συναλλαγές άνευ ορίων

Ο δεύτερος παράγοντας της διαχείρισης κινδύνου και χρημάτων είναι οι συναλλαγές άνευ ορίων και η χρήση υπερβολικής μόχλευσης (μέγεθος θέσης όλων των συναλλαγών/κεφάλαιο συναλλαγών). Αυτός είναι ο δεύτερος πιό συνηθισμένος λόγος αποτυχίας στις συναλλαγές.

Εάν ρισκάρετε το 2% του κεφαλαίου σας ανά συναλλαγή, δεν υπάρχει πρόβλημα – ως μεμονωμένος παράγοντας. Αλλά εάν έχετε δέκα ανοικτές θέσεις συγχρόνως με 2% ρίσκο η κάθε μια, διακινδυνεύετε ήδη το 20% του λογαριασμού σας (και μπορεί να το χάσετε, εάν αποτύχουν όλες οι συναλλαγές).

Επομένως, πρέπει να εξετάσετε το σχέδιο εκτέλεσης των συναλλαγών σας: Εάν λέει ότι θα ρισκάρετε μόνο το πέντε τοις εκατό του κεφαλαίου σας, κατά το μέγιστο, θα πρέπει να μειώσετε το μέγεθος θέσης των συναλλαγών σας. Κι αυτό γιατί οι δέκα συναλλαγές με ρίσκο δύο τοις εκατό ανά συναλλαγή δεν αντιστοιχούν στο πλάνο σας.

Ο τύπος για τον υπολογισμό του ρίσκου ανά συναλλαγή είναι ο εξής:

Κεφάλαιο σε ρίσκο = μονάδα-/αξία-pip Χ μέγεθος μονάδων σε ρίσκο/pip

Παραδείγματα για διάφορες θέσεις:

αγορά 10.000 EUR/USD, αξία pip 0,79 EUR, ρίσκο συναλλαγής: 100 pip
πώληση 10.000 USD/JPY, αξία pip: 0,73 EUR, ρίσκο συναλλαγής: 100 pip
πώληση DAX, αξία μονάδας: 2 EUR, ρίσκο συναλλαγής: 50 μονάδες

Κεφάλαιο σε ρίσκο = 79 EUR + 73 EUR + 100 EUR = 252 EUR

Εάν ο λογαριασμός των συναλλαγών σας είχε 5.000 EUR, αυτό θα σήμαινε 252/5.000 = 5%. Εάν το μέγιστο αποδεκτό ρίκο σας για όλες τις ανοικτές συναλλαγές είναι πέντε τοις εκατό, αυτό θα ήταν εντάξει, αλλά δεν θα πρέπει να ανοίξετε περισσότερες συναλλαγές. Η λύση θα ήταν να κλείσετε μια ή περισσότερες θέσεις ή να μειώσετε το μέγεθος μιας ή περισσότερων θέσεων, ώστε να δημιουργήσετε «χώρο» για νέες θέσεις.

Μπορείτε να γίνετε επιτυχείς εάν είστε έτοιμοι να αλλάξετε αυτά τα δύο βασικά σημεία στις συναλλαγές σας. Αρχίστε να βάζετε έξυπνα στοιχήματα, με άλλα λόγια: Ψάξτε για συναλλαγές που επιτυγχάνουν περισσότερη ανταμοιβή από ρίσκο. Αποφύγετε τις συναλλαγές άνευ ορίων και μειώστε τη μόχλευσή σας.