Διαχείριση χρημάτων και θέσης

Το παρόν άρθρο έχει παραχωρηθεί απο το περιοδικό TRADERS’, και μπορείτε να διαβάσετε και περαιτέρω άρθρα με δωρεάν εγγραφή στο www.traders-mag.gr

Η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος

Οι βραχυπρόθεσμες συναλλαγές περιορίζουν το ρίσκο αλλά δεν κάνουν αρκετά. Οι μεγάλες τάσεις θέλουν χρόνο για να αναπτυχθούν. Δυστυχώς, οι πιο μακροπρόθεσμες συναλλαγές ενέχουν πολύ μεγάλο ρίσκο, με βάση ένα αβέβαιο μέλλον. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε εάν πρέπει να συναλλάσσεστε για βραχυπρόθεσμα ή πιο μακροπρόθεσμα κέρδη, εστιάζοντας στις τεχνικές διαχείρισης θέσης που παρουσιάστηκαν στα δυο πρώτα άρθρα της σειράς, «το καλύτερο και από τους δύο κόσμους», 1 και 2, σε προηγούμενα τεύχη του TRADERS΄.

Ένα αβέβαιο μέλλον

Στις παρουσιάσεις, ο συντάκτης δείχνει την υποχρεωτική, αμετάβλητη, μεγάλη αποκήρυξη για τους κινδύνους της εκτέλεσης συναλλαγών. Στη συνέχεια συνοψίζει λέγοντας ότι «όλες οι προβλέψεις είναι για το μέλλον και από τώρα μέχρι τότε μπορεί να γίνουν πολλά». Όπως συμβαίνει με την πρόβλεψη του καιρού, στις αγορές μόνο οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις είναι εφικτές. Όσο πιο μακροπρόθεσμες είναι οι προβλέψεις σας, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να “πέσετε μέσα”.

Με βάση ένα αβέβαιο μέλλον, οι βραχυπρόθεσμες συναλλαγές έχουν τα πλεονεκτήματά τους, όπως είναι η υψηλότερη ακρίβεια και το χαμηλότερο ρίσκο. Δυστυχώς, έχουν και τα μειονεκτήματά τους. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι ότι τα κέρδη περιορίζονται από τη σύντομη έκθεση στην αγορά. Οι μεγάλες τάσεις θέλουν χρόνο για να αναπτυχθούν. Επιπλέον, μπορεί να συμβεί κάτι κακό ακόμη και βραχυπρόθεσμα. Και, όπως γνωρίζουν όλοι οι πεπειραμένοι επενδυτές, εάν κάτι μπορεί να συμβεί, στο τέλος θα συμβεί. Αυτό είναι ένα από τα λίγα πράγματα που μπορούμε να εγγυηθούμε.

Η ακρίβεια είναι κάτι καλό, σωστά;

Μια ιδανική μεθοδολογία εκτέλεσης συναλλαγών πρέπει να επιτρέπει περιορισμένο ρίσκο και απεριόριστα κέρδη. Συστήματα μικρότερης περιόδου με υψηλή ακρίβεια μπορούν να τα πάνε αρκετά καλά έως ότου μία ή δυο συναλλαγές εξανεμίσουν τα περισσότερα αν όχι όλα τα προηγούμενα κέρδη (ή περισσότερα). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάτι σημαντικό και προφανές όπως είναι μια τρομοκρατική ενέργεια ή μια ηλεκτρονική δυσλειτουργία που επηρεάζει μια ολόκληρη αγορά. Μπορεί ακόμη να προκληθεί από ένα μόνο άτομο όπως είναι ένας απατεώνας επενδυτής, μια ανήθικη ή παράνομη πράξη ενός διευθύνοντα συμβούλου ή μια άτυπη παρατήρηση ενός κυβερνητικού αντιπροσώπου. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να συμβούν διάφορα. Όπως είχε δηλώσει κάποτε ο ψυχολόγος trader Mark Douglas «χρειάζεται μόνο ένας μαλάκας για να καταστρέψει μια απολύτως καλή συναλλαγή». Πολύ σωστά, Mark!

Εκεί που βρίσκονται τα χρήματα, βρίσκεται και το ρίσκο

Και πάλι, τα πραγματικά χρήματα βρίσκονται στις πιο μακροπρόθεσμες μετακινήσεις. Δυστυχώς, η αβέβαιη φύση των πιο μακροπρόθεσμων προβλέψεων καθιστά τις μακροπρόθεσμες συναλλαγές πολύ ριψοκίνδυνες. Ακόμα κι αν μετά από το άνοιγμα μιας θέσης συνεχιστεί η πιο μακροπρόθεσμη τάση, η αγορά θα είναι ακόμα επιρρεπής σε βαθύτερες διορθώσεις σε βάθος χρόνου. Επομένως, για να αντιμετωπιστούν αυτές οι διορθώσεις θα πρέπει να τεθούν ευρύτερα στοπ. Για όσο περισσότερο σκοπεύετε να διατηρήσετε τη συναλλαγή, τόσο ευρύτερα θα πρέπει να είναι τα στοπ, για να αντισταθμιστεί η αυξανόμενη αβεβαιότητα. Η απόσταση των στοπ έναντι του χρόνου εκμετάλλευσης παρουσιάζεται στο διάγραμμα 1. Ο συνδυασμός των στοπ με μεγάλο εύρος με τη χαμηλή ακρίβεια είναι μια συνταγή για μεγάλα μεγέθη απωλειών. Έχουν γραφτεί βιβλία για διάσημους ακολούθους τάσεων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα που συγκέντρωσαν μεγάλα χρηματικά ποσά. Αυτό που δεν αναφέρεται ως συνέχεια της ιστορίας είναι ότι αργότερα πολλοί τα έχασαν όλα.

Το δίλημμα

Εάν οι μακροπρόθεσμες συναλλαγές παρουσιάζουν μεγαλύτερες ευκαιρίες αλλά υψηλό ρίσκο και οι βραχυπρόθεσμες συναλλαγές έχουν χαμηλότερο ρίσκο αλλά δε βγάζουν αρκετά, τι πρέπει να κάνει ένας επενδυτής; Απλά, η απόφαση δεν πρέπει να αποκλείει το ένα ή το άλλο. Γιατί να μην εκτελείτε συναλλαγές για βραχυπρόθεσμα κέρδη, αλλά παράλληλα να παραμένετε με ένα μέρος της θέσης για όσο διάστημα η αγορά μετακινείται προς όφελός σας; Αυτό σας επιτρέπει να έχετε και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο. Προτού συζητήσουμε την υβριδική προσέγγιση του συντάκτη για τη διαχείριση χρημάτων και θέσης, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τα βασικά της μεθοδολογίας. Ουσιαστικά, ο συντάκτης αρέσκεται στο να συναλλάσσεται μετακινήσεις επαναφοράς στον μέσο στην κατεύθυνση της ανερχόμενης ή της καθιερωμένης τάσης. Με άλλα λόγια, συναλλάσσεται υποχωρήσεις. Για περισσότερα επ’ αυτού και για συγκεκριμένα μοτίβα υποχώρησης όπως είναι το Trend Knockout (TKO), δείτε τα προηγούμενα άρθρα. Καθώς οποιαδήποτε συναλλαγή, όσο μελετημένη κι αν είναι, έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε απώλειες, σε όλες τις συναλλαγές πρέπει να τίθενται στοπ. Εάν η θέση φέρει αποτέλεσμα, γίνεται μερική κατοχύρωση κερδών και το στοπ μετακινείται στη συνέχεια υψηλότερα. Ας το αναλύσουμε αυτό περισσότερο.

Καθορισμός του αρχικού στοπ

Ο συντάκτης δέχεται συχνά το ερώτημα πού ακριβώς πρέπει να μπαίνει το στοπ. Δυστυχώς, όσον αφορά στις συναλλαγές, δεν υπάρχουν ακριβείς απαντήσεις. Το ιδανικό είναι να τοποθετείται αρκετά μακριά για να αντισταθεί στη συνήθη δυσμενή, βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα, εφόσον επανακάμψει η τάση, αλλά όχι πολύ μακριά εφόσον δεν επανακάμψει.

Προφανώς, οι εκφράσεις «αρκετά μακριά» και «πολύ μακριά» είναι αυθαίρετες αλλά δεν χρειάζεται να είναι πολύπλοκο. Αρχικά παρατηρήστε πού παρουσίασε τάση η αγορά πρόσφατα. Εάν μια μετοχή μετακινείται πέρα δώθε κατά πέντε έως έξι μονάδες ημερησίως, τότε ένα στοπ που τοποθετείται εντός αυτής της συνήθους μεταβλητότητας θα ενεργοποιηθεί πιθανώς από το θόρυβο και μόνο. Υπάρχουν δημοφιλείς μεθοδολογίες που προτείνουν την τοποθέτηση στοπ σε όλες τις θέσεις, στην ίδια απόσταση. Αυτό είναι σα να λέμε ότι πρέπει όλοι να φοράμε πουκάμισο μεσαίου μεγέθους, κάτι που ο συντάκτης έχει να κάνει από την ηλικία των εννέα!

Ο τοποθέτηση των στοπ είναι τέχνη και επιστήμη. Δείκτες όπως το μέσο πραγματικό εύρος (ATR), το ιστορικό της μεταβλητότητας και πλήθος άλλοι μπορούν να σας βοηθήσουν να υπολογίσετε πόσο μακριά από την είσοδο πρέπει να μπει το στοπ βάσει στατιστικών. Αυτοί μπορούν να σας βοηθήσουν, αλλά επειδή οι αγορές είναι απρόβλεπτες (δεν ανταποκρίνονται απόλυτα στις στατιστικές) θα πρέπει πάλι να κρίνετε από μόνοι σας πού πρέπει να τοποθετηθεί το στοπ. Τα καλά νέα είναι ότι με λίγη εμπειρία θα μπορείτε απλά να «διαβάζετε» την αγορά και, αναλόγως, να θέτετε τα στοπ.

Προφανώς, υπάρχουν λογικά όρια για τη θέση των στοπ, τα οποία μπορεί να τοποθετηθούν πολύ χαλαρά. Η κοινή λογική αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχό σας. Όταν θέλετε να εκμεταλλευτείτε μια καθιερωμένη τάση, εάν η μετοχή υποχωρεί διαρκώς, σε ποιο σημείο θα μπορούσε αυτή η τάση να καταστεί αποτυχία και να έχουμε πιθανή αντιστροφή τάσης; Εάν η υποχώρηση σημειωνόταν μετά από ένα ξέσπασμα βάσης και η μετοχή υποχωρεί στη βάση, είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για ψευδές ξέσπασμα. Για τις αναδυόμενες τάσεις (π.χ. νέες ανοδικές τάσεις μετά από σημαντικά χαμηλά), εάν η μετοχή πέσει πάλι και σημειώσει νέα χαμηλά, τότε η τάση παύει να είναι μια αναδυόμενη τάση.

Και πάλι, μην περιπλέκετε τα πράγματα και χρησιμοποιήστε την κοινή λογική. Εάν τα στοπ ενεργοποιούνται συχνά, ίσως να είναι τοποθετημένα πολύ πυκνά. Ο συντάκτης έχει βοηθήσει πολλούς επενδυτές να πιάσουν περισσότερες τάσεις και να γίνουν επιτυχείς προτείνοντας απλά τη χαλάρωση των στοπ, ακριβώς το αντίθετο από αυτό που φαίνεται να επιλέγεται παγκοσμίως. Σημειώστε επίσης πως, εάν χαλαρώνετε τα στοπ και αυτά πάλι ενεργοποιούνται συχνά, τότε θα πρέπει να εστιάσετε περισσότερο στην επιλογή των μετοχών σας. Δείτε το άρθρο του συντάκτη με τίτλο «κανόνες επιλογής μετοχών» σε προηγούμενο τεύχος και να έχετε το νου σας για άλλα άρθρα αυτής της σειράς για το ζήτημα της ορθής επιλογής μετοχών. Ναι, μια καλή άμυνα είναι ζωτικής σημασίας. Αλλά, μερικές φορές, μια καλή επίθεση αποτελεί την καλύτερη άμυνα.

Κάντε μερική κατοχύρωση κερδών

Καθώς η θέση μετακινείται προς όφελός σας, το στοπ μεταφέρεται υψηλότερα. Γίνεται μερική κατοχύρωση κερδών στη μισή θέση όταν επιτευχθεί το αρχικό στοχευόμενο κέρδος. Αυτό τίθεται την ίδια ώρα με το αρχικό στοπ. Παραδείγματος χάριν, υποθέτοντας ότι η θέση απαιτεί ένα στοπ πέντε μονάδων, θα πραγματοποιήσετε έξοδο της μισής θέσης όταν τα κέρδη θα είναι πέντε μονάδες.

Η κατοχύρωση κερδών σε βάση ρίσκου/ανταμοιβής ένα προς ένα τείνει να προβληματίζει όσους αναπτύσσουν συστήματα. Σε πρώτη ανάγνωση, προτείνει μια αρνητική προσδοκία. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι το σύστημα δεν αποφέρει περισσότερα από όσα χάνει (το οποίο προφανώς αποτελεί συνταγή καταστροφής). Τα καλά νέα είναι ότι το δεύτερο μισό της θέσης έχει τη δυναμική για απεριόριστα κέρδη.

Ο στόχος είναι να διατηρήσετε το υπόλοιπο της θέσης για εβδομάδες, μήνες και ενδεχομένως χρόνια, λαμβάνοντας, με αυτόν τον τρόπο, το αρχικό ρίσκο πολλές φορές. Αυτό αντισταθμίζει με το παραπάνω την αρνητική προσδοκία. Μεταφορικά, θα λέγαμε ότι μεταμορφώνεστε από επενδυτές σε ακολούθους τάσεων.

Η μυστική συνταγή

Πώς κάνετε λοιπόν τη μετάβαση από βραχυπρόθεσμος επενδυτής σε μακροπρόθεσμος ακόλουθος τάσης; Απλά, μετά από τη μερική κατοχύρωση κερδών, αφήνετε το στοπ να χαλαρώσει σταδιακά καθώς το υπόλοιπο της θέσης μετακινείται όλο και περισσότερο προς όφελός σας, συχνά χωρίς να κάνει κάτι. Εξαιρώντας τα κενά μεταξύ των συνεδριών, το χειρότερο που μπορείτε να κάνετε στη συναλλαγή συνολικά είναι ένα μικρό κέρδος.

Εδώ ξεκινάει το ευχάριστο μέρος. Ο στόχος σας τώρα είναι να εκμεταλλευτείτε την τάση για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί. Αυτό μπορεί να είναι ημέρες, εβδομάδες, ακόμη και χρόνια. Αυτό είναι αρκετά απλό. Περιορίστε μόνο τα στοπ όταν η μετοχή κλείνει με ένα σημαντικό νέο υψηλό. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι μια μετοχή $30 κλείνει κατά $0,50 υψηλότερα. Αφήνοντας το μετακυλιόμενο στοπ εκεί όπου βρίσκεται, θα έχετε ουσιαστικά διευρύνει το στοπ σας κατά 50 σεντ. Ο συντάκτης το ονομάζει αυτό «κρατάω τα ρέστα». Σε σημαντικά νέα υψηλά κλεισίματος, το στοπ μεταφέρεται υψηλότερα αλλά σε βάση κάτω του ένα προς ένα. Υποθέστε ότι μια μετοχή $30 κλείνει υψηλότερα κατά $3, θα ανεβάζατε το στοπ κατά $2, διευρύνοντάς το με αυτόν τον τρόπο κατά $1.

Μόλις το στοπ αποκτήσει αρκετό εύρος για να απορρίψει τις πιο μακροπρόθεσμες διορθώσεις ή σε περιοχές, ας πούμε, κάτω από σημαντικές βάσεις (όπως το σημείο C στο διάγραμμα 2), μπορείτε έπειτα να επαναλάβετε τη μετακύλιση του στοπ σε βάση ένα προς ένα.

Ευπρόσδεκτα προβλήματα

Όλες οι συναλλαγές, ακόμη και οι κερδοφόρες, στο τέλος ολοκληρώνονται άσχημα. Σκεφτείτε το. Θα πρέπει να αφήσετε μερικά ανοικτά κέρδη όταν η διόρθωση μετατραπεί σε αξιόπιστη αντιστροφή τάσης. Είναι αναπόφευκτο, όπως ο θάνατος και οι φόροι. Τα καλά νέα είναι ότι εάν μετέχετε στην τάση για μεγάλο διάστημα, το καθαρό κέρδος στη συναλλαγή θα είναι ουσιαστικό – ακόμα κι αν στο τέλος θα πρέπει να αφήσετε μερικά από τα κέρδη.

Ψυχολογικά, το να αφήνεις ανοικτά κέρδη μπορεί να είναι δύσκολο αλλά αναπόφευκτο. Πρέπει να είστε προσεκτικοί ώστε να μην εξαργυρώνετε στο μυαλό σας τα ανοικτά κέρδη. Επίσης, πολλοί πιστεύουν ότι μόλις τα κέρδη γίνουν αρκετά, αυτό φτάνει. Ο συντάκτης υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο. Ποτέ δεν είναι αρκετά. Εάν εγκαταλείψετε όταν έχετε κέρδος 50%, ποτέ δεν θα το κάνετε 100% σε μια συναλλαγή. Και αν εγκαταλείψετε όταν έχετε κέρδος 100%, ποτέ δεν θα το κάνετε 200% κοκ. Είναι αλήθεια ότι λίγες συναλλαγές θα έχουν τέτοιες αποδόσεις αλλά ποτέ δεν θα πετύχετε αυτές που θα τις έχουν αν εγκαταλείπετε νωρίς. Μην ξεχνάτε ότι ο στόχος είναι να διατηρείτε τις απώλειες περιορισμένες και να επιτρέπετε τα δυνητικά απεριόριστα κέρδη.

Ψυχολογική ή στατιστική;

Μιλώντας για ψυχολογία, ο συντάκτης ρωτήθηκε κάποτε αν η διαχείριση των χρημάτων του ήταν στατιστική ή ψυχολογική. Η απάντηση ήταν ναι. Είναι ψυχολογική στο ότι η κατοχύρωση βραχυπρόθεσμων κερδών ικανοποιεί τον πόθο μας για άμεση ικανοποίηση, ειδικά στην κοινωνία που ζούμε. Είναι επίσης ψυχολογική στο ότι η εκμετάλλευση πιο μακροπρόθεσμων τάσεων δίνει τροφή στις ανάγκες του εγώ μας να επιβεβαιώνεται.

Είναι στατιστική στο ότι οι πιο μακροπρόθεσμες τάσεις δεν αναπτύσσονται συχνά. Με την κατοχύρωση μερικών κερδών κλειδώνονται, τουλάχιστον, μερικά κέρδη, σε συναλλαγές που λειτουργούν βραχυπρόθεσμα αλλά όχι μακροπρόθεσμα. Αυτό σας κρατάει στο παιχνίδι έως ότου έρθουν οι μεγάλες τάσεις. Και, όταν έρθουν, η προαναφερθείσα αρνητική προσδοκία υπερνικείται διατηρώντας το υπόλοιπο της θέσης.

Διαχείριση χρημάτων και θέσης σε δράση

Ας δούμε ένα παράδειγμα της διαχείρισης χρημάτων και θέσης στη δράση. Η Catalent (CTLT), μια IPO, αρχίζει να επιταχύνει υψηλότερα (Α). Η μετοχή σημειώνει υποχώρηση (Β). Τοποθετείται μια είσοδος (1) επάνω από την αγορά, στα $25, για να βοηθήσει να εξασφαλιστεί ότι η τάση επανακάμπτει πραγματικά. Μόλις ενεργοποιηθεί, τοποθετείται ένα προστατευτικό στοπ (2). Με βάση τη μεταβλητότητα και λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της ανοδικής μετακίνησης, αποφασίζεται να τοποθετηθεί ένα προστατευτικό στοπ τριών μονάδων ($22). Αυτό μας δίνει ένα αρχικό στοχευόμενο κέρδος $28 ($25 + $3). Μετά από μια αργή έναρξη, η μετοχή σημειώνει ράλι και φτάνει στο αρχικό στοχευόμενο κέρδους (3). Το στοπ μετακυλίεται αρκετά επιθετικά (4) και έπειτα μεταφέρεται στο νεκρό σημείο μόλις επιτευχθεί το αρχικό στοχευόμενο κέρδος. Τώρα ξεκινάει η μετάβαση στην πιο μακροπρόθεσμη διαχείριση θέσης. Το στοπ επιτρέπεται στη συνέχεια να διευρυνθεί σταδιακά (5), συχνά χωρίς να γίνεται τίποτα, όταν η μετοχή κλείνει σε νέα υψηλά. Το στοπ μετακυλίεται υψηλότερα μόνο όταν η μετοχή αρχίζει να σημειώνει σημαντικά νέα υψηλά κλεισίματος (δείτε το σημείο C).

Περίληψη

Τόσο οι βραχυπρόθεσμες, όσο και οι μακροπρόθεσμες συναλλαγές έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Τα καλά νέα είναι ότι οι αποφάσεις δεν χρειάζεται να αποκλείουν τις μεν ή τις δε. Γιατί να μην εκτελείτε συναλλαγές για πιο βραχυπρόθεσμα κέρδη αλλά να είστε πρόθυμοι να διατηρήσετε ένα μέρος της θέσης για μακροπρόθεσμα κέρδη; Το άρθρο παρουσιάζει έναν καλό τρόπο για να γίνει αυτό.